Zastosowanie przepisu art. 230 k.s.h.

Ograniczenie rozporządzania nie może być ustanowione na okres dłuższy niż pięć lat od dnia zawarcia umowy” (338 § I k.s.h).

W wielu sytuacjach może wchodzić w grę zastosowanie przepisu ait. 230 k.s.h. Przepis ten stanowi, że „rozporządzenie prawem lub zaciągniecie zobowiązania

o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.”

Bank przy ustanawianiu zastawu na udziałach, których właścicielem jest inna spółka, musi dokonać porównania kapitałów spółek: ustanawiającej zastaw oraz tej, w której udziały stanowią przedmiot zastawu. W takiej sytuacji konsekwencje zawarcia umowy zastawu bez wymaganej zgody należy oceniać przez pryzmat przepisu art. 17 § 1 k.s.h. „Jeżeli do dokonania czynności prawnej przez spółkę ustawa wymaga uchwały zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia bądź rady nadzorczej, czynność prawna dokonana bez wymaganej uchwały jest nieważna.”

Zgoda taka może być wyrażona przed złożeniem oświadczenia przez spółkę albo po jego złożeniu, nie później jednak niż w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia oświadczenia przez spółkę. Potwierdzenie wyrażone po złożeniu oświadczenia ma moc wsteczną od chwili dokonania czynności prawnej.

Bank powinien też pamiętać, że okres dwumiesięczny na uzupełnienie wymaganego oświadczenia jest okresem maksymalnym i w przypadku umowy zastawniczej oświadczenie takie powinno być złożone nie później niż przed wypłatą kredytu. W przypadku odmowy złożenia takiego oświadczenia po wypłacie kredytu umowa byłaby nieważna i nie doszłoby do ustanowienia zastawu.

Warto też podkreślić, że na mocy art. 340 k.s.h. zastawnik może wykonywać prawo głosu dotyczące akcji imiennej, jeżeli przewiduje to czynność prawna ustanawiająca zastaw, statut spółki, oraz gdy w księdze akcyjnej dokonano wzmianki

o zastawie, a także o upoważnieniu do wykonywania prawa głosu. Przyznanie zastawnikowi głosu z akcji może też być uzależnione od uzyskania zgody określonej w statucie organu spółki, np. walnego zgromadzenia.

Fakt przejęcia udziałów oznacza wykonywanie przez bank uprawnień korporacyjnych i majątkowych. Przejęcie udziałów oznacza przejęcie majątku firmy, a więc i nieruchomości należących do spółki, tyle że drogą okrężną. Liczy się jednak osiągnięty skutek.