Zgodnie ze wskazówkami modelowego prawa UNCITRAL doradza się stosowanie przetargu otwartego jako najwłaściwszej procedury zapewniającej konkurencyjność, a co za tym idzie możliwość efektywnego wydatkowania środków budżetowych. W określonych przez prawo okolicznościach – gdy zastosowanie procedury otwartej nie byłoby efektywne – dopuszcza się możliwość wykorzystania trzech innych procedur konkurencyjnych: przetargu dwustopniowego, zaproszenia do składania propozycji i negocjacje z zachowaniem konkurencji. Wszystkie te procedury różnią się od klasycznego przetargu z uwagi na to, iż pomijają lub modyfikują jego pewne obligatoryjne elementy. Bazą wyjściową dla ich tworzenia pozostaje jednak instytucja przetargu sensu stricto i takie jego konieczne elementy zapewniające konkurencyjność, jak: wielość uczestników posiadających takie same prawa i obowiązki oraz w zasadzie jednoczesność przedstawiania propozycji ofertowych. Procedury przetargowe i inne, mające na celu udzielenie zamówienia, opisane zarówno w polskiej ustawie o zamówieniach publicznych, jak i w dyrektywach unijnych, stanowią w gruncie rzeczy modyfikację klasycznej formy przetargu, wprowadzając do niej zmiany, jeżeli chodzi o sposób informowania o postępowaniu (od tego zależy zakres i liczba uczestników), terminy składania ofert (ich okres częstokroć decydować może o uprzywilejowaniu własnych firm na niekorzyść innych, niemających możności prawidłowego przygotowania oferty w rozsądnym terminie), kryteria kwalifikacji przedsiębiorców i podstawy ich wykluczenia, kryteria wyboru naj-korzystniejszej oferty i ewentualną dopuszczalność negocjacji po momencie złożenia ofert oraz inne dodatkowe elementy (wadium, zabezpieczenia, kwestia nieważności). Bezsprzeczne jest jednak, że tylko procedura otwarta najbardziej zbliżona do instytucji przetargu w formie najpełniejszej gwarantuje realizację zasady równego traktowania wszystkich oferentów na wszystkich etapach postępowania.