Dziękuję pierwszemu uczestnikowi za odegranie roli „królika doświad-czalnego” i umożliwienie nam przedyskutowania braków prezentacji na jego przykładzie1. Podobne postępowanie stosuję później w odniesieniu do wszystkich obecnych i już po kilku godzinach okazuje się, że każda kolejna osoba przedstawia się lepiej, a pozostali reagują bardziej krytycznie i wysuwają więcej konstruktywnych propozycji. W ten sposób nabierają pewności, że – po pierwsze – każdy może opracować podobną prezentację dzięki dobremu przygotowaniu merytorycznemu i wytrwałym ćwiczeniom i że – po drugie – dzięki zachętom i pytaniom z mojej strony wszyscy mogą się sami zorientować, co jest istotą autoprezentacji. Z reguły ta część szkolenie trwa od dwóch do trzech godzin, jeśli uczestniczy

– 5 Dyrektorzy ds. personalnych na pewno nie będą chcieli zapędzić kandydata w kozi róg, jak to często zakładają osoby poszukujące pracy i czego potwierdzenie znajdują między wierszami w poradnikach.

– 111 W pracy nad cudzymi słabościami (krytyka niedociągnięć przy jednoczesnym poszanowaniu uczuć rozmówcy), kieruję się zasadami tzw. terapii prowokacyjnej F. Farrelly, Provocative Therapy, Heidelberg 21. w nim od sześciu do ośmiu osób. Po jej zakończeniu słuchacze są wyraźnie silniej zmotywowani niż na początku, nie mają już tylu obaw, a przede wszystkim zaczynają rozumieć, że ich własne biografie zawodowe nie są wcale gorsze niż innych ludzi i że dobrej prezentacji każdy się może nauczyć.