Nakłada ona na strony obowiązek podjęcia renegocjacji zmierzających do dostosowaniu danej umowy do zmiennych okoliczności.

Klauzula rebus sic stantibus ma swój odpowiednik w artykule 357 k.c. Na mocy tego artykułu, jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażąca stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia albo nawet orzec

Rozwój techniki rozumiany jest na ogól jednoznacznie, jednak w tej mierze również występuje kilka definicji. Do dalszych rozważań przyjęto, że oznacza on technologię wytwarzania (procesy produkcji), materiały używane w procesie produkcji, zarówno wchodzące w skład nowego wyrobu, jak i zużywane do jego wytworzenia, narzędzia produkcji (technikę wytworzenia). Do rozwoju techniki zalicza się również wiedzę niezbędną do wdrożenia techniki i jej wykorzystania. W ostatnich latach podkreślana jest wiedza informatyczna.

W badanych przedsiębiorstwach łączne efekty działalności przekładają się naj-częściej na płace zasadnicze oraz ruchomą część wynagrodzenia w postaci premii (odpowiedziało tak 50% respondentów), natomiast w jednej firmie znajdują od-zwierciedlenie w nagrodach z zysku.

Oceny efektów grupowych i zespołowych dokonuje się w badanych podmiotach przede wszystkim w oparciu o następujące kryteria: wymierne wyniki (wielkość sprze-daży, wielkość produkcji itd.) – w 75% firm stopień wykonania zadań oraz przestrze-ganie norm i standardów (po 37,5% odpowiedzi). Wyniki tej oceny stanowią podstawę kształtowania premii (43,75%), podwyżek płac (37,5%) oraz nagród (18,75%).

Dwojaki stosunek do pracy w rozwoju kultury europejskiej – od jej greckich po-czątków – podkreśla również Bogdan Suchodolski . Była ona traktowana jako ciężki trud, niezbędny dla zdobycia środków do życia bywała jednak również doświadczana jako radosny i twórczy wysiłek, dzięki któremu oporny świat materialny stawał się posłuszny ludzkiej woli. Mity i opowieści o „złotym wieku” lub straconym raju ukazywały szczęście życia wolnego od pracy i stawały się źródłem nadziei, iż kiedyś w przyszłości ludzie odzyskają swe królestwo swobody. Równocześnie, głównie artyści i rzemieślnicy – zwłaszcza w Grecji, w średniowieczu i epoce renesansu – traktowali pracę jako ekspresję twórczych sił człowieka, wyraz indywidualności realizującej się w aktach produkcji, podejmowanej wedle wymagań piękna.

Wśród mierników finansowych stosowanych przy ocenie działalności przedsię-biorstwa wymieniano najczęściej: ROS – relacja zysku netto do wielkości przychodów ze sprzedaży (68,75% odpowiedzi), zysk na jednego zatrudnionego (56,25%), wskaźniki płynności finansowej (43,75%), ROA, ROE, ROI (po 37,5% ankietowanych). Znajdujące się w próbie badawczej spółki giełdowe oprócz wymienionych wyżej mierników wskazały również: EPS (zysk przypadający na 1 akcję), P/E (stosunek ceny rynkowej akcji do zysku przypadającego na 1 akcję) oraz CFROI – te mierniki wymieniły trzy spółki a także EBIDTA (dochody bez odsetek i przed opodatkowaniem powiększone o dywidendę), EVA (ekonomiczna wartość dodana firmy), MVA (rynkowa wartość dodana) oraz TSR (całkowity zwrot dla akcjonariuszy) – te mierniki wymieniła jedna firma.

Węższym pojęciem jest specjalność, traktowana jako wynik podziału pracy w ramach zawodu. Obejmuje ona czynności o podobnym charakterze (związane z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy) wymagające pogłębionej lub rozsze-rzonej wiedzy i umiejętności.

Definicje te, choć poprawne, nie są wystarczająco precyzyjne, a określenie zawód stosowane jest potocznie w różnym znaczeniu. Niejednoznaczność ta wynika z nie-znajomości tematu lub z braku dbałości o prawidłowe określanie przedmiotu, o którym mowa. Jej przyczyną jest także istota tematu, a mianowicie bardzo złożona i zróżnicowana działalność, jaką jest praca. Zawody, specjalności czy stanowiska pracy, to pojęcia obejmujące różnorodne czynności wykonywane przez pracowników. Należą do nich: wiedza, zespół ruchów przy pracy, posługiwanie się narzędziami, niezbędne przemyślenia, decyzje, a także kontakty i inne aspekty działalności.

Strona finansowa studium wykonalności projektu inwestycyjnego składa się z prognoz finansowych oraz z analizy i oceny finansowej. Prognozy finansowe stanowią bez wątpienia najtrudniejszą część studium wykonalności projektu inwestycyjnego. One to głównie stanowią o jakości studium wykonalności projektu inwestycyjnego. Można je

W porównaniu z publicznym sektorem zamówień publicznych – gdzie potrzeba bardziej szczegółowych unormowań została do-strzeżona wcześnie, bo już w latach siedemdziesiątych – podmioty działające w sektorach użyteczności publicznej przez długi jeszcze okres cieszyły się całkowitą swobodą, jeżeli chodzi o dokonywanie zakupów w drodze udzielenia zamówienia. W pierwszych dyrektywach regulujących zamówienia publiczne na dostawy i roboty budowlane – dyrektywy: 77/62 i 71/305 – kontrakty na dostawy lub roboty budowlane w sektorach transportu, wodnym, energetyki i telekomunikacji były wyłączone z zakresu przedmiotowego wspomnianych aktów prawnych. Wynikało to w znacznej mierze z trudności legislacyjnych, albowiem podmioty działające w sektorach użyteczności publicznej w każdym z państw członkowskich miały zróżnicowany charakter prawny, poczynając od przedsiębiorstw państwowych, a kończąc na instytucjach o charakterze

– wykonanie lub wykonanie i zaprojektowanie robót budowlanych wymienionych w Załączniku II do dyrektywy 93/37 lub obiektu budowlanego jeżeli chodzi o roboty montażowe lub instalację urządzeń dostarczanych przez dostawcę, to tego typu działalność będzie objęta zakresem przedmiotowym dy-

rektywy 93/36 o zamówieniach na dostawy publiczne nie będzie ona zakwalifikowana jako roboty publiczne, nawet gdy ich wartość będzie przekraczała progi ustalone w dyrektywie 93/37 dyrektywa 93/37 nie wymaga, by roboty były wykonywane osobiście przez kontrahenta, któremu udzielono zamówienia- jest on jedynie odpowiedzialny za całokształt pracy, a poszczególne jej etapy mogą być wykonywane przez podwykonawców

Podstawowym elementem dokumentacji kredytowej jest wniosek kredytowy. Kształt wniosku kredytowego zależny jest od rodzaju konkretnego kredytu. Wniosek kredytowy powinien zawierać następujące informacje:

– podstawowe informacje o kredytobiorcy

– wnioskowaną kwotę kredytu

– cele, na które kredyt jest przeznaczony

– proponowane terminy spłaty

Spółki prawa handlowego co do zasady działania zawiera takie same elementy jak spółka cywilna. Ogólne przepisy kodeksu spółek handlowych wskazują na

konieczność zdefiniowania w umowie spółki obowiązku dążenia wspólników lub akcjonariuszy do wspólnego celu gospodarczego. Dążenie to może odbywać się poprzez wniesienie wkładów lub poprzez inną formę współdziałania.

Stwierdzenie, że projekty inwestycyjne są obarczone niepewnością i ryzykiem, nie jest stwierdzeniem oryginalnym. Słowo „ryzyko” pochodzi od starowłoskiego słowa risicare, co oznacza „odważyć się” B. Gruszka i M. Zawadzka proponują z kolei następujące określenie pojęcia ryzyka: ryzyko jest to zagrożeniu nie osiągnięcia zamierzonych celów1*. Nieco odmiennie pojmuje ryzyko Z. Fedorowicz, uznające je za możliwość (…) powstania zysków lub strat vr wynikli niepewności (rozbieżności pomiędzy rzeczywistością a przewidywaniam- co do przebiega zjawisk związanych z działalnością bankową71′.R. Hölscher pojęcie ryzyka definiuje z kolei następująco: tyzyko jest to wynikające z posiadania niepełnych informacji zagrożenie nieosiągnięcia w aktualnych warunkach zamierzonego zysku?1 W słowniku handlu zagranicznego znajdujemy następującą definicję: ryzyko – możliwość nastąpienia zdarzeń i okoliczności niezależnych od działającego podmiotu, których nie może on dokładnie przewidzieć i którym nie może w pełni zapobiec, a które przez zmniejszenie wyników użytecznych lub przez zwiększenie nakładów odbierają działaniu zupełnie lub częściowo cechę skuteczności, korzystności lub ekonomiczności.7,s

Skoro już nawiązaliśmy do projektów deweloperskich, pora na podanie kilku istotnych definicji.

Definicja nieruchomości w polskich przepisach prawnych znajduje się w ait. 46 § 1 kodeksu cywilnego. Według tego artykułu nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale związane z gruntem lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.IS Nieruchomości, jak sygnalizowano, też mogą być przedmiotem inwestycji w celu pomnażania kapitału. Inwestowanie w nieruchomości jest takim przykładem inwestycji o charakterze rzeczowym, w którym w sposób pełny widoczna jest specyfika procesu inwestycyjnego. Inwestowanie w nieruchomości zawiera w sobie wiele elementów charakterystycznych. E.Kucharska-Stasiak podkreśla następujące cechy inwestowania w nieruchomości:

W polskiej literaturze ekonomicznej brakowało przy tym pozycji, która oprócz łącznego omówienia powyższych kwestii, uwzględniłaby realia prawne obowiązujące w Polsce, a odnoszące się do zastosowań „project finance”. Uzupełnienie tej luki wydawniczej to nie tylko sztuka dla sztuki, ale też wskazówka dla praktyki gospodarczej.

W analizie finansowej IRR często uważana jest za próg efektywności projektu inwestycyjnego. Inwestycja jest efektywna wówczas, gdy wewnętrzna stopa zwrotu jest większa od wymaganej stopy dyskonta, czyli minimalnej akceptowanej stopy zwrotu przez inwestora. Do zalet tej metody należy fakt, że ułatwia ona decyzje

o inwestowaniu przez porównanie do minimalnej stopy zwrotu. Do wad zaś konieczność dość kłopotliwych obliczeń i całkowite uzależnienie wyniku od czasowego rozkładu strumieni operacyjnych. Uzasadniając zastosowanie metody IRR trzeba podkreślić, że stopa dyskonta dla danego projektu inwestycyjnego jest jego oczekiwaną stopą dochodu. Jeżeli wewnętrzna stopa zwrotu przekracza koszt funduszy użytych do sfinansowania projektu, to po opłaceniu kapitału pozostaje nadwyżka, która jest kumulowana i przyczynia się do wzrostu wartości firmy. Inaczej mówiąc IRR jest tzw. punktem równowagi, który mówi, czy dany projekt przyczyni się do wzrostu majątku firmy czy też go obciąży.